Anna Herbich-Zychowicz

Powieść historyczna,II wojna światowa, obozowa, dokument, biografia, na faktach, reportaż. Treść poświęcona ostatnim ocalałym z największego na świecie ludobójstwa, masowej zagłady, kobietom z nakazem noszenia gwiazdy Dawida, tym , które przeżyły wojenną pożogę. Świadectwo dają i są narratorkami byłe dziewczyny , dziś starsze kobiety w podeszłym wieku , które przeżyły. Książka wydana w 2020 roku. Anna Herbich odnalazła siedem bohaterek , które przeżyły to piekło i były naocznymi świadkami. Daje im prawo głosu. Wszystkie te kobiety mają jeden wspólny mianownik, są pochodzenia żydowskiego. Niczym nie zawiniły. Nikogo nie skrzywdziły. Miały pecha, że urodziły się w żydowskich rodzinach. Oto imiona bohaterek : Danuta, Krystyna, Zosia, Aleksandra, Agata, Inka, Niusia. Kiedy to się działo miały po kilka lat. Najmłodsza Danuta urodzona w 1939 roku, najstarsza Joanna w 1930 roku. Opowiadają swoje dzieciństwo, młodość i dorastanie. Wspomnienia przywołują pamięć Polaków, którzy pomagali Żydom w ramach samodzielnej postawy oraz całych organizacji podziemnych. Zdarzali się też ci źli zwani ,,szmalcownikami’’, którzy szantażowali Żydów, donosili i wydawali ich Niemcom. Nasze bohaterki przetrwały gehennę, pozbawione godności ukrywały się w piwnicach ,w skrytkach pod podłogami, u obcych. Przeżyły piekło w gettach, obozach koncentracyjnych, codziennie ocierając się o śmierć. Z kolei wyzwolenie związane z sowietyzacją przyniosło tylko gwałty, grabieże i mordy. Jednak przetrwały. Czasami jako jedyne z całej rodziny . Po wojnie życie różnie im się ułożyło. Zostały Polkami , Żydówkami, również i chrześcijankami. Książka udokumentowana licznymi fotografiami bohaterek oraz członków ich rodzin, fotografiami z tamtych czasów społeczeństwa, wydarzeń na ulicach, czy zdjęciami rysunków z dzieciństwa Sophii Kalsky, który podzielała ten sam los. Znajdziemy również indeks osób i źródła ilustracji. Książka jest dziedzictwem narodowym. Porażająca, trudna, ciężka biografia, za to bardzo wartościowa , bo prawdziwa, autentyczna. Chwyta za serce, emocje sięgają zenitu, pozostanie w pamięci na zawsze. Każdy Polak powinien poznać tę historię i przekazywać z pokolenia na pokolenie, żeby już nigdy nie powtórzyła się więcej przez czyjąś chorą ideologię. Polecam tę kolejną książkę Anny Herbich, jak i całą serię.